آدم های سمی را بشناسیم + راهکار های مقابله

تا کنون احتمالا برای شما نیز پیش آمده است که با افرادی در زندگی خود روبه رو شوید و حس کنید که بعد از تعامل و ارتباط با او گویا حجم بالایی از انرژی و حال خوب خود را از دست داده اید.

ممکن است دوست یا همکاری داشته باشید که مدام شما را سرزنش می‌کند یا حرف هایی میزند که باعث ایجاد حال بد در شما می‌شود.

بدون شک همه ما با چنین افرادی در زندگی خود روبه رو شده ایم. این فرد ممکن است نزدیک ترین شخص ما در زندگی مانند همسرمان باشد یا یک رهگذر که تنها چند دقیقه با او برخورد کرده ایم.

چنین افرادی را در زندگی آدم های سمی می‌نامیم.

آدم های سمی چه افرادی هستند؟

افراد سمی افرادی هستند که به صورت عمدی یا سهوی باعث ناراحتی و حال بد ما می‌شوند، این افراد انرژی ما را گرفته و اعتماد به نفس ما را از بین می‌برد. این افراد به شخصیت ما آسیب وارد می‌کنند و در موارد شدید تر ما را وابسته خود کرده و توانایی انجام بسیاری امور و تفکر را از ما می‌گیرند. در نهایت آنچه برای ما می ماند بسیاری بیماری های ذهنی و جسمی است.

نتیجه تعامل با افراد سمی چیست؟

انسان موجودی اجتماعی است و بسیاری از زمان خود را در اجتماع و تعامل با دیگران صرف می کنیم. در نتیجه تعامل با دیگران میتواند تاثیر بسزایی در سلامت روان و جسم ما دارد.

اگر افرادی که در زندگی ما هستند سمی باشند ما انرژی زیادی را از دست میدهیم و در انجام فعالیت های دیگر زندگی خود ناکام خواهیم بود، ناچار می‌شویم زمان زیادی از وقت خود را صرف بحث با این افراد یا بازیابی انرژی از دست رفته کنیم که آسیب زیادی به زندگی ما میزند.

صحبت های این افراد ممکن است تا مدت ها فکر ما را درگیر کند و تمرکز ما را مختل کند.

علاوه بر این ها انواع مشکلات روان شناختی و جسمانی زیادی را نیز برای ما به همراه دارد مانند:

افسردگی
کاهش عزت نفس
افزایش خشم
بی میلی به اجتماع
کاهش روابط اجتماعی
احساس بی معنایی در زندگی
سردرد
از بین رفتن خودشناسی و خود اگاهی شما
اختلال در تنفس و ضربان قلب
ایجاد تیک های عصبی
استرس و اضطراب
احساس غمگینی
احساس گیر کردن در یک محیط جبرگراینه و از دست دادن کنترل زندگی

افراد سمی ممکن است در زندگی هر شخصی تاثیرات و ضرر های متفاوتی را ایجاد کنند. و نسبت به نزدیکی ان فرد و مدت ارتباط با او ممکن است این آسیب ها متغیر باشد.

پرسشنامه شناسایی آدم های سمی در زندگی:

به سوالات زیر درباره شخص خاصی به صورت آری یا نه جواب دهید

آیا بعد از صحبت با او احساس می کنید که انرژِی خود را از دست داده اید؟
آیا وقتی با او هستید احساس بدی دارید و دوست دارین که زود تر از او دور شوید؟
آیا در حضور دیگران شما را کوچک میکند؟
آیا همواره در تلاش برای فرار از او هستید؟
آیا در حضور او حس بدی نسبت به او دارید؟
آیا حرف هایی که او میزند باعث از بین رفتن عزت نفس شما میشود؟
آیا در حضور او احساس گرفتگی عضلات و یا ناراحتی در اندام خود میکنید؟
آیا وجود او باعث سردرد شما میشود؟
آیا باعث میشود در حضور او متشنج تر و عصبی تر از حالت عادی باشید؟
آیا رفتار او در جمع و تنهایی با شما متفاوت است یا خیر؟

در صورتی که پاسخ شما به سوالات بالا مثبت است یعنی فرد مورد نظر در زندگی شما یک فرد سمی است که می تواند زندگی شما را به شدت مختل کند.

چرا مردم تبدیل به آدم های سمی می‌شوند؟

علت بسیاری از رفتار های سمی افراد تجربیات کودکی آنها است. افرادی که کودکی سختی داشته اند و یا والدین سمی داشته اند به احتمال بیشتری در بزرگ سالی سمی میشوند، همچنین تجربیات اولیه دوران مدرسه از جمله مورد سو استفاده قرار گرفتن و یا زورگویی دیگران میتواند باعث شود که کودک این رفتار ها را بیاموزد و با دیگران به همان شکل رفتار کند.

البته تبدیل شدن به یک آدم سمی می تواند در هر سنی به علت تعاملات سمی اجتماعی اتفاق بیفتد اما احتمال آن کمتر است.

دلایل رفتار سمی چیست؟

حسادت: حسادت به عنوان بزرگ ترین علت رفتار سمی شناخته میشود. تمام ما در مواقعی ممکن است که به دیگران حسادت کنیم اما اگر حسادت را با رفتار و حرف هایی نشان دهیم که به دیگری آسیب بزند آن وقت تبدیل به یک آدم سمی میشویم.
عادت: خیلی از افراد به این رفتار ها صحبت های سمی عادت کردده اند و به طور کلی این رفتار را دارند.
خود برتر بینی: بسیاری از افرادی که خودشان را برتر از دیگران می‌بینند و در واقع خود شیفته هستند به خود این اجازه را می دهند که با دیگران به شکلی برخورد کنند که انگار از آنها پایین تر هستند
اعتماد به نفس پایین: افراد با اعتماد به نفس پایین ممکن است که برای جبران این مسئله و مخفی کردن آن با دیگران به شکلی رفتار کنند که انگار از آنها برتر هستند.
تنفر بعد از آشنایی: ممکن است که شخصی در اولین برخورد با ما رفتار ناخوشایندی داشته باشد علت این رفتار ممکن است شباهت ما با شخص دیگری در زندگی او باشد و به صورت نا خودآگاه شخص واکنشی ناخوش آیند با ما داشته باشد.

آیا یک فرد همیشه یک انسان سمی است؟

به طور کلی خیر. ممکن است که یک قرد تنها برای ما سمی باشد و در زندگی بقیه چنین ویژگی نداشته باشد علت این مسئله میتواند عدم همخوانی ویژگی های شخصیتی ما و او باشد یا هماهنگی بیشتر آن شخص با دیگری.

همچنین ممکن است اینکه در چه سطحی از ارتباط با طرف مقابل هستین در میزان سمی بودن آن فرد تاثیر بگذارد ممکن است شخصی در محیط کار کاملا آدم سالمی باشد اما در خانه و برای همسر خود سمی باشد.

آیا ما هم تبدیل به آدم سمی می‌شویم؟

بله.!

ما از دیگران جدا نیستیم و اگر مراقب رفتار و صحبت های خود نباشیم ممکن است تبدیل به یک آدم سمی برای دیگران شویم پس لازم است که مراقب صحبت ها و رفتار خود باشیم تا به دیگران صدمه نزنیم. در مورد سمی بودن دو بحث درمان و پیشگیری مطرح میشود.

برای پیشگیری لازم است این را بدانیم که سمی شدن مانند یک بیماری واگیردار است. برای اینکه مبتلا نششویم لازم است که اولا از افراد سمی فاصله بگیریم اما گاهی اوقات روبه رو با این افراد اجتناب ناپذیر است در این مواقع لازم است خود را باور داشته باشیم و به حدی عزت نفس خود را پرورش داده باشیم که بتونیم با ضربات این افراد مقابله کنیم.

اما بخش دیگر آن درمان است در صورتی که حس میکنید در زندگی دیگران تبدیل به یک آدم سمی شده اید اولا تا حد امکان باید به رفتار و صحبت های خود و نیت های پشت آن ها آگاه باشید تا بتوانید آن ها را کنترل کنید. در گام بعدی لازم است به کمک یک مشاور مسائل را واکاوی کنید تا بتوانید آن ها را حل کنید.

انواع آدم های سمی

آدم های سمی را میتوان به بیش از 30 نوع تقسیم بندی کرد اما فراگیر ترین آنها موارد زیر است

تحقیر گر: افرادی که در جمع یا تنهایی شروع به مسخره کردن دیگران و از بین بردن عزت نفس آنها می کنند.
پر حرف: افرادی که زمان زیادی از تایم ما را میگیرند تا بتوانند پرحرفی کنند.
شایعه ساز: افرادی که مداوم با دروغ و شایعه پراکنی ذهن شما درگیر میکنند.
سودجو: افرادی که فقط به فکر منافع خود هستند و به راحتی شما را به منافع خود می‌فروشند.
تندخو: افراد پرخاشگری که ممکن است به شما آسیب بزنند
شاکی از روزگار: افرادی که مداوم در حال غر زدن هستند و حال شما را نیز خراب میکنند.
مغرور: افرادی که فکر می کنند همه چیز را بهتر از بقیه می دانند و حاضر به کمک خواستن از بقیه نیستند.
مظلوم نما: آدم های سمی که مداوم خود را به ضعف میزنند و از این طریق از شما سواستفاده میکنند
چاپلوس ها: افرادی که با تعریف و تمجید در تلاش هستند تا از شما سواستفاده کنند.
انحصار طلب ها: آدم های سمی که شما را فقط برای خود می خواهند و به روابط اجتماعی شما آسیب وارد میکنند.

راهکار های رویارویی با افراد سمی:

متوقف کردن افکار مزاحم: در این روش وقتی که احساس میکنید افکار مزاحم تمام فکر شما را درگیر کرده اند میتوانید مداوم به ذهن خود دستور بدهید که دیگر فکر نکند مثلا بگویید بس کن یا تمومش کن و هم زمان با آن سعی کنید به چیز های مثبت فکر کنید
تکنیک تنفس: تنفس اصولی و درست می تواند خشم و احساسات منفی را کنترل کند و جلوی واکنش های نسنجیده را بگیرد.

برای تنفس اول از طریق دهان نفس بکشید همزمان به فرد سمی فکر کنید و نفس خود را سه ثانیه نگه دارید سپس به شدت نفس خود را بیرون دهید و برای دو ثانیه نفس نکشید این کار را چند بار انجام دهید.

رفتار آیینه: گاهی اوقات رفتار فرد از رو عادت و ناخودآگاه است شما میتوانید دقیقا همان رفتار را در مقابل فرد انجام دهید و سپس درباره حسی که نسبت به رفتار او دارید با او صحبت کنید تا متوجه رفتارش شود.

به طور مثال کسی که مداوم میان حرف شما می‌پرد یا مداوم از سختی زندگی پیش شما ناله میکند.

نقض صحبت ها با سوال: اگر با شخصی رو به رو هستید که مداوم در حال اظهار نظر های اشتباه است که اعصاب شما را درگیر میکند میتوانید سوال هایی از او بپرسید که نشان دهد صحبت های او چقدر اشتباه است.

مثلا شخصی که درباره قوم خاصی مداوم در حال بد گویی است میتوانید از او سوال کنید که آیا هیچ کسی از ان قوم موفق نشده است یا هیچ کسی از آن ها آدم خوبی نیست؟ چنین سوال هایی طرز فکر طرف مقابل را به چالش میکشد.

البته لازم است که بتوانید آرامش خود را حفظ کنید و وارد بحث یا جدل نشوید.

جدایی از فرد سمی: اگر نمی توانید فرد سمی را در زندگی خود تحمل کنید پس او را از زندگی خود خارج کنید. برای بسیاری از افراد این کار راحتی نیست در صورت نیاز با یک مشاور یا روان شناس مشورت کنید.
صندلی خالی: یک تکنیک گشتالت درمانی است که در آن شما شخص سمی را در ذهن خود یا بر روی صندلی مقابل خود تصور می‌کنید و می‌توانید تمام حرف ها و دلخوری های خود را به زده و خود را تخلیه کنید.

در مقابل آدم های سمی کارهای زیر را انجام ندهید:

به خودتان آسیب نزنید: ممکن است از شدت درگیری ذهنی و روانی که دارید اقدام به خودآزاری کنید. این کار تنها باعث بدتر شدن شرایط میشود. همچنین نباید به روابط اجتماعی و خانوادگی خود آسیبی وارد کنید.
تسلیم نشوید: اگر تسلیم آدم های سمی شوید رسما به عنوان برده برای انها خواهید بود و تماما مورد سواستفاده آنها قرار خواهید گرفت.
از برخورد فیزیکی اجتناب کنید: این کار فقط مشکلات را بیشتر میکند.
تلافی کردن آن رفتار ها با دیگران: از آنجایی که در زندگی خود مشکلاتی دارید قرار نیست باعث رنجش دیگران شوید.
روابط خود با افراد سمی را عمیق تر از آنچه هست نکنید.
محبتی که از فرد سمی می‌خواهید را از دیگران تمنا نکنید و به دیگران وابسته نشوید و آنها را وابسته خود نکنید.
دیگران را وارد روابط خود نکنید: به خصوص کودکان.

چگونه آدم های سمی را تشخیص دهیم:

به طور کلی نمیتوان دیگران را فقط از روی ظاهر و از روی نگاه اول به عنوان یک آدم سمی معرفی کرد.

اما بعضی ملاک ها در برخورد های اول این احتمال را به ما میدهند که با فرد مقابل ما جز آدم های سمی است. بعضی از ملاک ها شامل موارد زیر می‌شود:

رفتار های نامناسب و ناخوشایند در دیدار های اول: این ملاک وابسته به فرهنگ است اگر شخص به شما بسیار نزدیک میشود یا حالتی به بدن خود میدهد که برای شما ناخوش آیند است.
طرز بیان: اگر فرد با طرزی ناخوش آیند با شما صحبت میکند گویی که طلب کار است یا شما از او پایین تر هستید.
حالت نامناسب در چهره: اخم بی دلیل، نگاه های خیره، یا نگاه های از بالا به پایین.
عادات نامناسب گفتگو: مانند توهین، بددهنی، غیبت، غر زدن و…

آیا افراد سمی اصلاح پذیر هستند:

بله افراد سمی نیز می توانند اصلاح شوند اما برای این کار نیاز به ورود یک فرد متخصص به ماجرا است. اما شما به عنوان نزدیکان فرد سمی با دادن بازخورد های مناسب به آدم های سمی و به کمک صمیمیت و همدلی می‌توانید به بهبود او کمک فراوانی کنید.

مدیریت زندگی خود با وجود افراد سمی:

شما لازم است که بتوانید بر روی خود تمرکز کنید، اهداف مناسب برای زندگی خود انتخاب کنید، سبک زندگی خود را اصلاح کنید و مدیریت امور زندگی خود را به دست بگیرید. در غیر این صورت محور اصلی زندگی شما آدم های سمی اطراف شما می‌شوند و شما ناخواسته زندگی خود را وقف آدم های سمی می‌کنید.

نکته دیگر این است که با خود صادق باشید گول زدن خودتان درباره توجیه حضور افراد سمی در زندگیتان تنها باعث پیشرفت این آسیب می‌شود و به بهتر شدن شرایط شا کمکی نمی کند.

آدم های سمی در زندگی همه ما حضور دارند و باید بتوانیم آنها را به عنوان یک چالش بپذیریم و با این چالش به خوبی برخورد کنیم به صورتی که کمترین آسیب را به خود و دیگران وارد کنیم. برای اینکه بیشتر درباره این افراد بدانید می‌توانید کتاب آدم های سمی را مطالعه کنید و این را در نظر بگیرید که لازم نیست همیشه با این مشکلات به تنهایی برخورد کنید و در صورت نیاز میتوانید از کمک افراد متخصص استفاده کنید.

مرکز ذهن